Als ik mensen vertel dat ik bewindvoerder ben krijg ik heel vaak de reactie “oh, dus jij komt veel bij mensen thuis die zogenaamd geen geld hebben maar wel een grote flatscreen aan de muur hebben hangen”? Of ze vragen mij waarom deze mensen altijd een (dure) smartphone hebben terwijl ze ook prima kunnen bellen met een goedkoop mobieltje.

Ik kom inderdaad vaak bij mensen waar ik deze situaties aantref. Het komt ook regelmatig voor dat de TV overdag aanstaat en voordat ik het vergeet: ze roken allemaal.

En ja, deze mensen komen in de financiële problemen als hun wasmachine kapot gaat, als we een koude winter hebben gehad en de energierekening heel hoog is, als ze een nieuwe ID kaart nodig hebben of hun kind laten meegaan op schoolreisje.

Aan het eind van hun geld houden deze mensen altijd een stukje maand over (Loesje). Ze kunnen niet sparen en leven in stille armoede. Vaak hebben ze een inkomen net boven het bestaansminimum waardoor ze niet in aanmerking komen voor ons goed geregelde armoede vangnet. Ze zijn door een ongeluk arbeidsongeschikt of ze zijn niet gezegend met een goed stel hersenen waardoor hun hoogst haalbare baan ‘slechts’€ 1500,00 per maand oplevert.

Deze groep leeft in de wetenschap dat hun inkomen nooit (lees: hun leven lang) veel meer zal worden. Maand in maand uit leven ze in armoede; spontaan op een terrasje gaan zitten, een ijsje halen met de kinderen of geen zin hebben om te koken en een pizza halen? Het kan niet, in ieder geval niet zonder dat ze voor de rest van de maand op de blaren moeten zitten.

Maar hoe besteden ze dan hun vrije tijd, hoe zorgen ze voor hun ontspanning? Deze mensen voelen zich ‘rijk’ als ze naar een mooie TV kunnen kijken en hun smartphone is niet alleen om mee te bellen; facebook en Instagram is hun poort naar een sociaal leven en deelnemen aan de maatschappij.

Toch hebben wij een hele sterke mening over deze groep mensen zonder ons er ooit in te hebben verdiept: “kun jij je energienota niet meer betalen? Dan verkoop je je TV maar. Kun je je eigen risico niet betalen? Dan verkoop je maar eerst je smartphone. Is je wasmachine defect? Stop dan eerst maar eens met roken”. We vinden het schijnbaar nodig dat deze mensen eerst zwaar ‘gestraft’ moeten worden voordat ze hulp mogen aanvaarden.

Bij één van mijn gezinnen zit een man aan tafel van een liefdadigheidsinstelling die moet beoordelen of ze geld krijgen voor de zwemles van hun kind. Al hun financiële gegevens liggen op tafel. Hoe zijn ze in de schulden gekomen, ze verdienen toch meer dan het sociaal minimum? Waar is het fout gegaan? Hoe leg je dan uit dat je het niet maand in maand uit kunt volhouden om alleen maar je vaste lasten te betalen? Dat je wakker ligt omdat je je dochter geen mooi cadeau kunt geven op haar verjaardag? Dat je nu moet boeten omdat je dat wel hebt gedaan?

Wat heeft dit gezin al veel moet inleveren: hun waardigheid, hun privé leven, hun zelfbeeld en hun trots.

Nu alleen nog hun flatscreen…

Voor alle mensen die van mening zijn dat in armoede leven je eigen schuld is, heb ik slechts één wens: ‘Ik wens dat u uw flatscreen nooit van de muur hoeft af te halen”.